阿留申语




body.skin-minerva .mw-parser-output table.infobox caption{text-align:center}

























阿留申语
母语国家和地区
阿拉斯加(阿留申群島、普里比洛夫群島、科曼多爾群島)
母语使用人数

西-中部方言: 60–80 使用者、


東部方言: 400 使用者(日期不详)
語系

爱斯基摩-阿留申语系

  • 阿留申語系
    • 阿留申语



語言代碼
ISO 639-2
ale
ISO 639-3
ale
瀕危程度

联合国教科文组织认定的濒危语言[1]
极度危险(UNESCO)
UNESCO AWLD CE CHS.png


阿留申语英语:Aleut、阿留申语:Unangam Tunuu)屬爱斯基摩-阿留申语系,是阿留申人的母語。


美国阿拉斯加州(Alaska)的州名即来源于阿留申语,意思是“广大的土地”或“海浪拍击之地”。


阿留申语只有三个元音-a、i、u,辅音和因纽特语相似,有13-21个,重音取决于音节的长度,词法简单,但句法复杂。


阿留申人主要分布在美国阿拉斯加州的阿留申群岛,由于以前属于俄罗斯,阿留申语言用俄文西里尔字母书写,有三种方言,可以互通。从俄语和英语中吸收了一定数量的借词,和因纽特语相邻,两种语言有一定的亲缘关系,同属爱斯基摩-阿留申语系。




目录






  • 1 字母正寫法


  • 2 文法


  • 3 音系


    • 3.1 輔音


    • 3.2 元音




  • 4 參考文獻


  • 5 外部連結





字母正寫法


現代的正寫法是由1972年為了阿拉斯加的學校雙語方案所設計的:[2]























































































































Majuscule forms (大寫字母)

A
Aa
B*
Ch
D
E*
F*

G
X Ĝ H
I
Ii K
L
Hl
M
Hm
N
Hn
Ng
Hng
O*
P* Q
R*
S T
U
Uu
V*
W Y
Z

Minuscule forms (小寫字母)
a aa b* ch d e* f* g x ĝ h i ii k l hl m hm n hn ng hng o* p* q r* s t u uu v* w y z

IPA

.mw-parser-output .IPA{font-family:"Charis SIL","Doulos SIL","Linux Libertine","Segoe UI","Lucida Sans Unicode","Code2000","Gentium","Gentium Alternative","TITUS Cyberbit Basic","Arial Unicode MS","IPAPANNEW","Chrysanthi Unicode","GentiumAlt","Bitstream Vera","Bitstream Cyberbit","Hiragino Kaku Gothic Pro","Lucida Grande",sans-serif;text-decoration:none!important}.mw-parser-output .IPA a:link,.mw-parser-output .IPA a:visited{text-decoration:none!important}
a





b


t͡ʃ


ð


e


f


ɣ


x


ʁ


χ


h


i





k
l ɬ

m





n





ŋ


ŋ̥


o


p


q


ɹ ,
ɾ


s


t


u





v


w


j


z
* 通常只用於外來語

† 只在阿特坎方言(Atkan Aleut)使用



另外,歷史上地、以西里爾字母書寫的拼字法則是以1918年以前的俄文正寫法為基礎,雖然很多字母都只用於外來語中。另外,擴展字母г̑ (帶反短音符的г), ҟ, ҥ, ў, х̑ (帶反短音符的х)則用來描述阿留申語一些獨特的發音。 字母ҟ在現代會被用來代替 ԟ (Aleut Ka),用來表示清小舌塞音/q/
總計超過24個的字母清楚地描述了阿留申語的字彙,包含6個元音(а, и, й, у, ю, я)與16個輔音(г, г̑, д, з, к, ҟ, л, м, н, ҥ, с, т, ў, х, х̑, ч)
[3][4][5]

















































































































































































Majuscule forms (大寫字母)
А
Б*

В*
Г Г̑ Д
Е*

Ж*

З
И
І*
Й К Ҟ Л М Н Ҥ
О*

П*

Р*
С Т У Ў
Ф*
Х Х̑
Ц*
Ч
Ш*

Щ*
Ъ
Ы*
Ь
Э*
Ю Я
Ѳ*

Ѵ*

Minuscule forms (小寫字母)
а б* в* г г̑ д е* ж* з
и і* й к ҟ л м н ҥ о* п* р* с т у ў ф* х х̑ ц* ч ш* щ* ъ ы* ь э* ю я ѳ* ѵ*

IPA


a


b


v


ɣ


ʁ


ð


e


ʒ


z


i


i


j


k


q
l

m


n


ŋ


o


p


ɹ ,
ɾ


s


t


u


w


f


x


χ


t͡s


t͡ʃ


ʃ
ʃtʃ

j
je ju ja

f


Corresponding Practical Orthography
a
b
v
g
ĝ
d
e

z
i
i
y
k
q
l
m
n
ng
o
p
r
s
t
u
w
f
x
х̑
ts
ch





ye
yu
ya
f

* 通常只用於外來語

† 只在Atkan方言(Atkan Aleut)使用



[6]


現代的阿留申語正寫法:(白令方言)


































































А а
Ā ā
Б б
В в
Г г
ӷ
Гў гў
Д д
Д̆ д̆
е
ē
Ё ё
Ж ж
З з
И и
Ӣ ӣ
Й й
ʼЙ ʼй
К к
Ӄ ӄ
Л л
ʼЛ ʼл
М м
ʼМ ʼм
Н н
ʼН ʼн
Ӈ ӈ
ʼӇ ʼӈ
О о
Ō ō
П п
Р р
С с
Т т
У у
Ӯ ӯ
Ф ф
Х х
ӽ
Ц ц
Ч ч
Ш ш
Щ щ
ъ
ы
ы̄
ь
Э э
Э̄ э̄
Ю ю
Ю̄ ю̄
Я я
Я̄ я̄
ʼ
ʼЎ ʼў


文法


阿留申語中,大多數的詞可以被劃分為名詞與動詞兩類。其他在我們語言中常見的詞類(如形容詞、副詞等)可以用動詞加上派生後綴來表示。名詞具有數(單數、雙數、複數)與格(絕對格與相對格)之區分。但大多的名詞在數與人稱的組合下,絕對格與相對格是相同的。
在屬格(所有格)中,阿留申語同時標記出「擁有者」和「被擁有者」:


 tayaĝu-x̂
man-ABS
`[the] man'

 ada-x̂ 
father-ABS
`[the] father'

 tayaĝu-m ada-a
man-REL father-POSSM
`the man's father'

擁有者在被擁有者之前。



音系



輔音


以下列出阿留申語的輔音音位。第一行標出了該音的國際音標寫法、第二行為該音在正寫法中的標記。
標以斜體者為借自英語或俄語的音;標以粗體者為原生於阿留申語的音。注意,有些音只存在於特定方言中。















































































 





齒齦

硬顎

軟齶

小舌

聲門

塞音


/p/

p


/b/

b


/t/

t


/d/

d


/t̺͡s̺/

*


/tʃ/

ch
 


/k/

k


/ɡ/

g


/q/

q
 
 

擦音


/f/

f


/v/

v*


/θ/

hd


/ð/

d
 


/s/

s


/z/

z


/x/

x


/ɣ/

g


/χ/




/ʁ/

ĝ
 

鼻音


/m̥/

hm


/m/

m


/n̥/

hn


/n/

n
 
 


/ŋ̥/

hng


/ŋ/

ng
 
 

邊音
 


/ɬ/

hl
/l/
l
 
 
 
 
 

近音


/ʍ/

hw


/w/

w
 


/ɹ/
,
/ɾ/

r


/ç/

hy


/j/

y
 
 


/h/

h



* 僅在 Attuan 方言中(但
/v/ 也出現在某些外來語)


僅在東阿留申方言中


僅在 Atkan 方言和一些外來語中


Taff et al. (2001, p. 234) note that modern Eastern Aleut has done away with most voicing distinctions among nasals, sibilants and approximants.



元音


阿留申語有六個原生的元音音位,分別是:短音的
/i/

/a/

/u/
, 和長音的/iː//aː//uː/。在拼字中則分別被寫成i, a, u, ii, aa, 和 uu
在小舌音前,/i/會轉音為[e]/a/ 則轉成 [ɑ]/u/ 轉成 [o]
在舌冠音前,/a/ 轉成 [e][ɛ];而/u/ 轉成 [y][ʉ]。(Bergsland 1994, p. xix; Bergsland 1997, pp. 21–22; see also Taff et al. 2001, pp. 247–249).



參考文獻


.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{list-style-type:none;margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>dl>dd{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em;list-style:none}.mw-parser-output .refbegin-100{font-size:100%}



  • Berge, Anna; & Moses Dirks. Niiĝuĝis Mataliin Tunuxtazangis: How the Atkans Talk (A Conversational Grammar). Fairbanks, AK: Alaska Native Language Center, University of Alaska. 2009.  引文使用过时参数coauthors (帮助)


  • Bergsland, Knut. Aleut Dictionary = Unangam Tunudgusii: an unabridged lexicon of the Aleutian, Pribilof, and Commander Islands Aleut language. Fairbanks, AK: Alaska Native Language Center, University of Alaska. 1994. ISBN 1-55500-047-9. 


  • Bergsland, Knut. Aleut Grammar = Unangam Tunuganaan Achixaasix̂. Fairbanks, AK: Alaska Native Language Center, University of Alaska. 1997. ISBN 1-55500-064-9. 

  • Kraus, Michael E. (2007). "Native languages of Alaska". In: The Vanishing Voices of the Pacific Rim, ed. by Osahito Miyaoko, Osamu Sakiyama, and Michael E. Krauss. Oxford: Oxford University Press.

  • Sadock, Jerrold M. (2000). "Aleut Number Agreement". Presented at Berkeley Linguistic Society[1] 26th Annual Meeting.


  • Taff, Alice; Lorna Rozelle; Taehong Cho; Peter Ladefoged; Moses Dirks; & Jacob Wegelin. Phonetic structures of Aleut. Journal of Phonetics. 2001, 29: 231–271. ISSN 0095-4470. doi:10.1006/jpho.2001.0142.  引文使用过时参数coauthors (帮助)




外部連結



  • 英語阿留申語字典

  • 阿留申语正教经文






  1. ^ UNESCO Atlas of the World's Languages in danger, UNESCO


  2. ^ Bergsland, Knut. Aleut Dictionary = Unangam Tunudgusii: An unabridged lexicon of the Aleutian, Probilof, and Commander Islands Aleut language. Fairbanks, AK: Alaska Native Language Center, University of Alaska. 1994: xvi. ISBN 1-55500-047-9. 


  3. ^ St. Innocent (Veniaminov). Опытъ Грамматики Алеутско-Лисьевскаго языка (Grammatical Outline of the Fox Island (Eastern) Aleut Language). St. Petersburg, Russia: Russian Imperial Academy of Sciences. 1846: 2. 


  4. ^ St. Innocent (Veniaminov); St. Jacob (Netsvetov). Начатки Христіанскаго Ученія – Букварь (Beginnings of Christian Teaching – Primer). St. Petersburg, Russia: Synodal Typography. 1893 [1840]. 


  5. ^ St. Innocent (Veniaminov); St. Jacob (Netsvetov). Алеутскій Букварь (Aleut Primer). St. Petersburg, Russia: Synodal Typography. 1893 [1846]. 


  6. ^ Головко, Е. В. Словарь алеутско-русский и русско-алеутский (беринговский диалект) [Aleut-Russian and Russian-Aleut Dictionary (Bering dialect)]. 1994: 14. ISBN 5-09-002312-3. 




Popular posts from this blog

澳門輕軌系統

水泉澳邨

Indian Forest Service